ضلالت و اعراض (قرآن)یکی از عوامل ضلالت که در آیات قرآن به آن اشاره شد، رویگردانی است. ۱ - اعراض از آيات خدارويگردانى از آیات خدا و معارف او، موجب قرار گرفتن در زمره گمراهان: «وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ؛و سرگذشت كسى كه آيات خود را به او داديم، بر آنها بخوان كه سرانجام خود را از آن تهى ساخت و شیطان در پى او افتاد، و از گمراهان شد!» ۲ - اعراض از پیامبر اسلامردّ دعوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، باعث گمراهى آشكار: ۱. «وَ تَرَى الشَّمْسَ إِذا طَلَعَتْ تَتَزاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَ إِذا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِّمالِ وَ هُمْ فِي فَجْوَةٍ مِنْهُ ذلِكَ مِنْ آياتِ اللَّهِ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِداً؛و اگر در آن جا بودى خورشید را مى‌ديدى كه به هنگام طلوع، به سمت راست غارشان متمايل مى‌گردد؛ و به هنگام غروب، به سمت چپ؛ و آنها در فراخنايى از آن غار قرار داشتند؛ اين از نشانه‌هاى خداست. هركس را خدا هدایت كند، هدايت يافته واقعى اوست؛ و هركس را گمراه نمايد، هرگز سرپرست و راهنمايى براى اونخواهى يافت.» ۲. «يا قَوْمَنا أَجِيبُوا داعِيَ اللَّهِ ... • وَ مَنْ لا يُجِبْ داعِيَ اللَّهِ ... أُولئِكَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ؛اى قوم ما! دعوت‌كننده الهى را اجابت كنيد ... و هركس دعوت‌كننده الهى را اجابت نكند، ... چنين كسانى در گمراهى آشكارند.» مراد از «داعى اللّه»، محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله است. ۳ - اعراض از حقگذشتن از حق، موجب افتادن در ضلالت: «فَذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ؛اين‌گونه است خداوند، پروردگارِ حقّ شما (داراى همه اين صفات)! با اين حال، بعد از حق، چه چيزى جز گمراهى وجود دارد؟! پس چرا از پرستش او روى‌گردان مى‌شويد؟!» ۴ - اعراض از ذكر خدارويگردانى از ذکر خدا، عامل گمراهى: «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنا ... • ... إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدى؛حال كه چنين است از كسى كه از ياد ما روى گردانده ... پروردگار تو كسانى را كه از راه او گمراه شده‌اند بهتر مى‌شناسد، و همچنين هدایت‌یافتگان را از همه بهتر مى‌شناسد.» ۵ - عناوین مرتبطعوامل ضلالت (قرآن). ۶ - پانویس۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۱۰۹، برگرفته از مقاله «عوامل ضلالت (اعراض)». |